Ardîn Dîren
25 NIVÎS
0 ŞIROVE
Di sala 1988'an de li Êlihê hatiye dinê. Li zanîngeha Eskişehir û Akdeniz sînema xwendiye. Ev çend sale ku li Kurdistanê bi sînemayê re mijûl e. Di hin kovar û malperên sînemayê de li ser sînemayê bi kurdî nivîsandiye/dinivisîne. Beriya niha belgefîlmek bi navê "Veguherîn" çêkiriye.
"MIrInê tu lI kû yî jIyanê ez kuştIm." Hejar MukrIyanî
Ji destpêka fîlm heta dawî ev hevoka li jor di hişê min de çarmêrkî rûnişt û qet ranebû. Qîrîna...
Xelîl, di hemû çalakiyên xwe de afirîner û hilberîner bû. Li gor min Xelîl duande bi xwe bû. Duande hinek jî bi kedê derdikeve holê. Heger ked tune be duande jî tune ye.
Li herêma Endûlûs ya Îspanya di nav gel de, bi taybetî jî di nav hunermendên ku bi...
Em bipejirînin yan jî nepejirînin, wê şîn û şahî her bi hev re hebin li Kurdistanê. Ev e rastiya herî dijwar ya jiyana Kurdan. Herî zêde Kurd dinasin şîn û şahî çawa bi hevdu re tên girêdan. Bi salan e ku li vê xaka pîroz ev her du têgeh...
"RIhê mIn, lI dû jIyana abadîn neçe, tu yê çewa qada derfetan bIxerItînî lI wê bInêre."
Pîndaros
Albert Camus di serê pirtûka xwe ya bi navê "Efsaneya Sîsîfos" de wiha dibêje, "Bi rastî tenê pirsgirikek girîng yê felsefeyê heye, intîxar. Jiyan hêjaye ku mirov ew bijî? Di vê mijarê de mirov...
"RavekIrIna fîlmekî zor e jI ber ku têgîhIştIna wî hêsan e."
-ChrIstîan Metz-
Mixabîn, carna tenê têgîhiştina tiştan têrî me nake, mirov dixwaze li ser hin tiştinan biaxive, wan tiştan şîrove û rave bike li gor daneheva xwe. Helbet ne pêwîste mirov li ser her tiştî biaxive, lê xwezaya hundirê însan...
"DIdawiyê de sînema, dIrewşeke cIvakî, ku jI kurahî ve vedIguhere de, dIxwaze dîrokîbûna xwe pêk bîne.."
Êlîe Faure
Êlîe Faure, dîroknasekî hunerê ye. Bi eslê xwe Fransî ye. Di nava salên 1873-1937'an de jiyaneke têr û tije û bi xebat derbas kiriye. Ji ber ku li ser hunerê gelek rexne û...
"Tu ê her tIştê xwe wenda bIkî; lê ji bîr neke, tu nIkarî bîranînên xwe wenda bIkî. Ew ê her tIm te mehf bIkIn..." Zaven BIberyan
Di bêjinga demê de her tişt dipale, hûr dibe tê xwarê, lê mixabîn mirov çi jî bike bîranînên mirov li ser bêjingê dimînin û...
"Gava ez fîlmê xwe çê dIkIm, ez zêde nafIkIrIm bê ka ez ê çIbIkIm; tenê berIya ez rave bIkIm, dIxwazIm hIn tIştInan hîs bIkIm û ez dIxwazIm lI dû vê hîsa xwe herIm...FIkIrîn dIjmInekî pIr tIrsnak e. Gava mIrov bI hunerekê re mIjûl bIbe, pêwîste mIrov berIya hIşê xwe...
Şovalye: Tu kî yî?
Mirin: Ez mirin im.
Şovalye: Tu ji bo min hatî?
Mirin: Ev demek dirêje bi te re me.
Şovalye: Ez niha fêhm dikim.
Mirin: Tu amadeyî?
Şovalye: Ez na lê bedena min ditirse.
......
Şovalye: Ka xulekekê bisekine.
Mirin: Hun hemû wiha dibêjin lê ez tiştek taloq nakim!
(Mirin ne karê henekan e. Rastiyeke dijwar...
"HIlgIre kameraya xwe û dakeve kolanan..."
Beriya mirov li sînemaya welatekî birêne, pêwîste mirov şert û mercên civakê baş zanibe û li wê gorê nêzî sînemaya wî welatî bibe ango binirxîne. Heger mirov rewşa welatekî ya siyasî, aborî, çandî û civakî têr nizanibe wê mirov nikaribe nêzî rastiya hunera wî...